Educatieve Natuurtuin "De Schoolsteeg"

Afgelopen zaterdag hard gewerkt in de nieuwe Educatieve natuurtuin bij het Natuur en Milieucentrum De Schoolsteeg in Leusden. Het was de eerste dag na de basisaanleg dat er met vrijwilligers gewerkt ging worden. Speciaal hiervoor was een afdeling van de Lionsclub en een groep Scouts aanwezig en natuurlijk een heleboel kinderen en medewerkers van het NME centrum.
Vorig jaar hebben we vanuit BuitenKans het ontwerp voor deze tuin gemaakt en in de herfst is Stichting "De Boom" uit Woudenberg die de gehele aanleg voor haar rekening neemt aan de slag gegaan met het grondwerk. Inmiddels is het ruige graslandje omgetoverd tot een spectaculair berg en dal terrein met een heuse spontaan lopende bron, een waterspeel en observatieplek, een poel, een speelbos, een speelheuvel met reusachtige boomstammen over een kloof, insectenheuvels en een hagedissenruine. Dit alles onder het toeziend oog van het altijd aanwezige ooievaarspaar.




De eerste vlinderheuvels zijn nu klaar en kunnen worden ingezaaid . Het avonturenbos heeft mooie diepe paadjes gekregen met de eerste bos- en stinzenplanten in bloei. De kinderen hebben hard gewerkt aan een knuppelpad van elzenstammen en er is een takkensofa gemaakt. In de loop van dit voorjaar moet de tuin verder worden voltooid en kunnen de schoolkinderen uit Leusden hier voortaan lekker avontuurlijk struinen tijdens hun NME lessen.

Buurtproject "De Arend", Rotterdam

Deze maand wordt gestart met de aanleg van een buurttuin op het binnenterrein "De Arend' aan de Kaapstraat in Rotterdam.Vanuit BuitenKans hebben we afgelopen twee jaar samen met de bewoners een renovatieplan gemaakt waarbij we het stenige plein om gaan toveren in een groen parkje.
De eerste stap in de aanleg is al gezet, vorig jaar mei, toen we met een groep marokkaanse jongeren uit de buurt een vlindertuin hebben ingericht.We hebben ons met BuitenKans gespecialiseerd in buurtparticipatieprojecten.
De ontwikkeling van het terrein 'De Arend'in een multiculturele wijk is een bijzonder project aan het worden.
Wij hopen dat de samenwerking met de bewoners weer een extra impuls geeft aan de sociale cohesie in de buurt en dat de kwaliteit van de woonomgeving zowel fysiek als sociaal hiermee wordt vergroot.

Oprichting Historisch Groen Collectief

Vijf Wilde Weelde bedrijven hebben vanuit een gemeenschappelijke visie deze maand het Historisch Groen Collectief opgericht. Wij houden ons bezig met het inrichten van tuinen, parken en landschappen waarbij de historie de basis is voor restauratie, renovatie en beheer.

De samenwerkings partners zijn:

Anne van Hirtum, Digitalis Groenadvies, ’s-Hertogenbosch www.digtalis-groenadvies.nl

Marleen van Tilburg, Marleen van Tilburg ontwerp en vormgeving, Vught www.buitenkans.eu www.rapunzeltuinen.nl

Jeroen Charpentier, Stevens en Charpentier Vormen en beheren van natuur, tuin en landgoed, Berlicum www.stevens-charpentier.nl

Bob Looijen, B.O.B. Bob Onderhoud Bomen, ‘s-Hertogenbosch www.bobbomen.nl

Ruurd van Donkelaar, Ruurd van Donkelaar groenadvies, Werkendam www.ruurdvandonkelaar.nl

Anne, Marleen en Ruurd hebben vorig jaar de opleiding "Tuinkunst en Parken" aan de Hogeschool Utrecht gevolgd om meer inzicht te krijgen in de historische achtergronden van deze bijzondere plaatsen. De opleiding is mede georganiseerd door de Rijksdienst voor Archeologie en Monumenten, de Nederlandse tuinenstichting en Stichting behoud Particulieren Historische Buitenplaatsen.
We werken aan een eigen website voor het Historisch Groen Collectief. Voorlopig is dit bericht ook de startpagina van deze site.

Hakhout voor het Vliegend Hert

In het dal van de Mosbeek in noord Twente bevindt een van de weinige resterende populaties in Nederland van het reusachtige insekt: het Vliegend Hert.
Hun biotoop bestaat uit zonbeschenen open bosranden en houtwallen met grote eikenbomen en eikenhakhout met oude wortelstelsels met veel oud rottend hout. Hierin leven de larven die gedurende hun 5 tot 7 jaar durend larvaal stadium zich voeden met het door schimmels aangetaste hout.
Zodra na een jaar of zeven de larven verpoppen en in de vroege zomermaanden tevoorschijn kruipen draait alles om de voortplanting. Een volwassen Vliegend hert leeft meestal maar enkele weken en voedt zich dan met de suikers uit het sap van de eik. De vrouwtjes knagen hiertoe wonden bij jonge uitlopers aan eikenstammen.


twee vrouwtjes vliegend hert bij een herten stoof en een man
Helaas zijn de afgelopen eeuw veel oude houtwallen en hakhoutbosjes verdwenen en wordt het voor het vliegend hert steeds lastiger een goed voortplantingsbiotoop te vinden. daarbij zijn de dieren vrij honkvast en trekken ze niet over grote afstanden.
Om de Twentse populatie te ondersteunen hebben wij verschillende beheermaatregelen genomen. Op enkele plaatsen zijn zogenaamde hertenstoven aangelegd. Dit zijn grote hopen, van deels ingegraven eikenhout, afgedekt met schors, zaagsel en takken. Bij deze hopen graven de vrouwtjes zich in om eieren af te zetten. Als je bedenkt dat een larve gedurende zijn jeugd wel 250 liter eiken hout nodig heeft moeten dergelijke hopen een fors volume hebben. Daarnaast hebben we afgelopen winter op een aantal plaatsen in samenwerking met een insektenspecialist van Naturalis en Landschap Overijssel boszomen aangepast en oud hakhout weer nieuw leven ingeblazen. Niet allen het vliegend hert maar ook tal van andere zeldzame insekten die hier nog voorkomen zoals de Bruine eikenpage zullen hiervan profiteren.

aanleg van een hertenstoof en hersteld oud eikenhakhout

Mandelige tuin "De Wilgenhoven"

In Culemborg, in de ecologische wijk "Eva Lanxmeer" ontwikkelen we samen met de bewoners een gezamelijke tuin. De bewoners van "De Wilgenhoven" zijn samen eigenaar van dit zogenaamd mandelig gebied.
Belangrijk is hierbij om alle wensen en ideeen van de 40 huishoudens samen te brengen tot een gemeenschappelijk ontwerp.

Dankzij het enorme enthousiasme van de bewoners is er het afgelopen jaar een prachtig woonerf ontstaan met fleurige plantvakken, een wadi rond de oude elzensingel, een canyontuin met prairie en ruderale beplanting, een kruidenspiraal en ruime speelgelegenheid voor de kinderen.



Komend jaar ga ik de bewoners inwerken in het onderhoud zodat deze tuin kan uitgroeien tot een fraaie natuurrijke buurtplek.

Onderhoudsbegeleiding "De 1800 Roeden"

Onder de rook van Amsterdam, bij Halfweg, ligt een voormalige minutieopslagterrein van het ministerie van defensie. Dit terrein is opnieuw ontwikkeld tot een kleinschalig bedrijvenverzamelcomplex voor kunstenaars en ontwerpers. Het perceel is door mijn collega Marleen enkele jaren geleden al vormgegeven en de bewoners/huurders hebben gezamelijk de uitvoering van de plannen op zich genomen.
Inmiddels zijn de meeste delen gerealiseerd en is het onderhoud begonnen. Op basis van een beheerplan wat ik heb opgesteld begeleid ik de bewoners met de werkzaamheden gedurende enkele werkweekenden per jaar.



Enkele leuke tuinonderdelen beginnen zich al mooi te ontwikkelen zoals een stinzenplantenbosje, een moerascypressenbos met amerikaanse moerasplanten, een moestuin en boomgaard en mooie muurbegroeiingen langs de loodsen.
Ook voor komend jaar zijn weer een viertal onderhoudsweekenden in de agenda gezet.

Het Liesbos, een cultuurhistorisch onderzoek

In het kader van de opleiding Tuinkunst en parken, historie en instandhouding van de Hogeschool Utrecht heb ik samen met mijn HGC-collega Anne van Hirtum en twee andere cursisten in opdracht van de Rijksdienst voor Archeologie Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) onderzoek gedaan naar Boswachterij Liesbos ten westen van Breda, in het bijzonder naar de relatie van het bos met boerderij Prinsenhoef en plannen van de gemeente Breda om landgoederen te stichten aan de noordkant van het Liesbos. De boerderij met de bijbehorende toegangslaan is een rijksmonument.
De uitzonderlijke historische waarde van het Liesbos is gelegen in de combinatie van een jacht- en productiebos die door de eenduidige eigendomssituatie vanaf de 13e/14e eeuw tot in de 19e eeuw onveranderd is gebleven. De functie van productiebos is tot in de 20ste eeuw doorgezet.


In dit onderzoek is een cultuurhistorische analyse gemaakt van de ontwikkelingen van het bos vanaf de middeleeuwen middels archiefonderzoek en een inventarisatie van nog herkenbare elementen. Deze analyse is vergeleken met de huidige plannen rondom het Liesbos en de hiertoe historisch gezien behorende boerderij 'Prinsenhoef'. Aan de hnd hiervan zijn aanbevelingen gedaan voor bijstelling van de plannen zodat de historische waarden van het gebied mee genomen worden in de toekomstige ontwikkeling.