Een van mijn favoriete nazomer planten is de Stengelomvattende Duizendknoop, Persicaria amplexicaule. Nu, begin november staat deze plant op verschillende plaatsen in mijn tuin nog in bloei met zijn opvallende rode aren. De soort komt van nature voor op bergweiden en in kreupelhout in de Himalaya en is verwant aan onze inheemse Adderwortel, Persicaria bistorta.
Namen
De naamgeving van de Duizendkopen heeft de laatste jaren voor enige verwarring gezorgd. Linnaeus beschreef de geslachten Polygonum (= veel knopen) en Persicaria (= perzikkruid) al in 1735. De naam Persicaria verdween lange tijd weer van het toneel en de meeste soorten werden onder het geslacht Polygonum bijeen gebracht. Rond 1990 werden de verschillende groepen Duizendknopen weer gescheiden en enkele oude geslachtsnamen werden weer van stal gehaald. De klimmende soorten zoals de bekende Bruidssluier en de inheemse Zwaluwtong vormen nu het geslacht Fallopia. De grote Aziatische Duizendknopen, die overal in Europa verwilderd zijn kregen aanvankelijk de naam Reynoutria maar worden nu ook onder Fallopia geschaard. De meeste andere soorten uit onze eigen flora vallen nu weer onder Persicaria behalve het kleine Varkensgras, die is Polygonum aviculare blijven heten. Voor de meeste andere soorten die wij in tuinen tegenkomen inclusief onze inheemse adderwortel werd de geslachtsnaam Bistorta weer uit de mottenballen gehaald maar nu luisteren ze ook naar de naam Persicaria. Helaas is de verandering nog niet overal in catalogi en sortimentslijsten doorgevoerd. Uiteraard zijn dit soort veranderingen voor veel tuinliefhebbers alleen maar verwarrend. Het is echter onontkoombaar dat door nieuwe inzichten en technieken, zoals o.a. DNA-analyse, zulke herindelingen plaats zullen vinden. Ik zal erkennen dat ik in tegenstelling tot menige tuinliefhebber wel smul van taxonomische discussies en veranderingen. Er staat ons nog veel moois te wachten!
Adderwortels in de tuin
De echte Adderwortel, Persicaria bistorta, dankt zijn naam aan de typische kronkelende wortelstok die aan de slang deed denken. Volgens de signatuurleer werd deze plant dan ook medicinaal gebruikt tegen slangebeten. Persicaria bistorta komt in Europa in het wild voor in vochtige weilanden en bergweiden. Het is een sterke groeier met zuringachtige bladeren vanuit de kruipende wortelstok. De hoge roze bloeiaren verschijnen in mei en worden graag door bijen en andere insekten bevlogen. In de tuin kunnen we de soort gebruiken langs vijvers en oevers in een natuurlijke beplantingscombinatie met andere sterke oeverplanten zoals kattenstaart, dotters, heelblaadjes en watermunt.
De Stengelomvattende Duizendknoop, Persicaria amplexicaule, komt voor in de Himalaya. Uit de dikke wortelstok komen langwerpige ovale bladeren aan opgaande tot 1.5 m. hoge stengels. Aan de topvan de stengels en van de zijtakken verschijnen in de loop van de zomer de lange ijle bloeiaren, die tot diep in de herfst hun kleuren tonen. Er zijn de laatste jaren nogal wat selecties ontwikkeld. Kwekerij de Hessenhof voert maar liefst 11 rassen. Ik heb ze (nog) niet allemaal uitgeprobeerd maar een paar typen wil ik u niet onthouden.
Persicaria amplexicaule 'Album' heeft lange dunne aren met witte bloemen. Het blkad is ook lang en slank. Een dankbare bloeier voor half schaduw maar niet zo in het oog springend als de volgende.
Persicaria amplexicaule 'Firetail', 'Taurus' en 'Speciosum'zijn de bekendste hoge typen met donkerrode aren. Krachtige planten die geen zwakke broeders, maar ook geen onkruid naast zich tolereren.
Persicaria amplexicaule 'Rosea' is veel subtiler met zijn dunne opgaande lichtrose aren. De bloei is zeer lang.
Persicaria amplexicaule 'Inverleight' is zeer bruikbaar ook voor kleinere perken en tuinen. De totale plant wordt zo'n 50 tot 60 cm hoog met kleinere ovale bladeren aan opgaande stengels. De aartjes zijn mooi donkerrood en de plant bloeit heel goed na tot in december.
Naast deze twee belangrijke soorten zijn er voor de liefhebber een aantal andere adderwortels verkrijgbaar zoals Persicaria macrophyllum, P.milletii en P.paleaceum. Stuk voor stuk mooie soorten voor vochtige wat venige bodem.
Veel meer een Duizendknoop is de hoge Persicaria virginiana (Syn.P.filiformis) Aan de hoge opgaande stengels zitte ovaalronde bladeren vaak met een paar donkere vlekken. De ragfijn lange donkerrode aren bloeien de hele nazomer. De plant zaait bij mij behoorlijk uit maar echt erg vind ik dat niet bij zoiets moois. En dan heb je nog de grote maar niet woekerende Persicaria polymorpha. Tot manshoge stengels met cremewitte bloempluimen. Prachtige plant voor ruime borders in de halfschaduw!
Voor wie veel ruimte in een wilde tuin is Persicaria campanulata een mooie plant. De tot 1.50 cm hoge stengels bloeien in de nazomer met trossen kleine rose klokvormige bloemen. De plant heeft wel de neiging om om te vallen. In juni de opgaande stengels een stuk terug knippen geeft stevigere en wat latere bloeiende stengels.
Ook zijn er binnen het geslacht lage bodembedekkende soorten zoals Persicaria affine, een al zeer oude bekende tuinplant met kruipende stengels en 20 cm hoge rozerode bloeiaren. De echte vaste plantenliefhebber haalt inmiddels zijn neus op voor zoiets gewoons maar dat is niet terecht. Persicaria affine is een sterke en rijkbloeiende bodembedekker. Ook de nog lagere Persicaria vaccinifolia met zijn kleine blaadjes en korte bloemaartjes is nog steeds een plaatsje in het sortiment waard.
Als laatste nieuwigheid in het sortiment noem ik nog Persicaria kahil. Deze soort is door Hans Kramer van de Hessenhof geintroduceerd. Het is een mooie lage bodembedekker met stevige wat leerachtige blaadjes en creme bloemtrosjes.
