Boerenkrokus ook voor buitenlui?

Door de zachte winter staan op dit moment in onze tuin al heel veel voorjaarsbodes vol in bloei. De slootkant kleurt sneeuwwit door het Hoefblad (Petasites albus) met hier en daar voor een geoefend oog waarneembaar de bruinzwarte aronskelkbloemen van de Stinkkool (Symplocarpus foetidus). De voortuin is paars, roze en wit van de cyclamen (Cyclamen europaeum) en de kerstrozen (Helleborus orientalis). De winterakonieten en de sneeuwklokjes zijn al over hun hoogtepunt heen, de dikke knoppen van de pioenrozen komen er al zichtbaar tussen tevoorschijn.

Overal in onze tuin openen de 'Tommetjes' zoals wij de Boerencrocus noemen, hun fraaie slanke lilablauwe bloemkelken.Van alle tuinkrokussen is de Boerencrocus (Crocus tomassinianus) het vroegst. Vanaf half januari kunnen we de eerste al boven de grond verwachten. Bij mooi weer openen de kelkjes zich en worden meteen door onze bijen die ook net wakker zijn, druk bezocht. Ze komen speciaal af op het stuifmeel dat de oranje meeldraden produceren, voor hen een prima ontbijt na een lange winterslaap.

De Boerencrocus is genoemd naar de botanicus Tommasini (1794-1879) die zich met de Dalmatische flora bezighield. De soort komt dan ook oorspronkelijk uit de Balkan. De Boerencrocus is in 1847 in Engeland geintroduceerd en kort daarna waarschijnlijk al bij ons als tuinplant bekend geworden. Vooral in Friesland en noord Drenthe op terpen, bij oude boerderijen en landhuizen, stinzen, wist de soort zich te handhaven en zich verder te verspreiden. De soort is dan ook als stinzenplant opgenomen in de Nederlandse flora's.

Met de meeste andere 'stinzenplanten' zoals sneeuwklokjes, Voorjaarshelmbloem en Holwortel heeft deze krokus gemeen dat ze oorspronkelijk uit bossen op kalkgrond komt. Dit verklaart dan ook de goede verwildering op plaatsen met opgebrachte klei en puingrond. Zoals bij vele stinzenplanten het geval is hebben mieren een belangrijke rol in de verspreiding van de zaden. De zaadjes zijn voorzien van een oliehoudend mierenbroodje als uitnodiging. Overal waar de mieren hun zaadjes droppen kiemen ze en al binnen enkele jaren na aanplant zien we overal nieuwe krokussen te voorschijn komen.

In mijn tuinontwerpen pas ik de Boerencrocus veel toe. Stinzenbolletjes passen heel goed in mijn natuurlijke beplantingsconcepten omdat ze zich prima zonder veel extra zorg handhaven. Ze vormen gezamenlijk een boeiend begin van het tuinseizoen maar zijn weer verdwenen zodra de voorzomer kruiden tevoorschijn komen. Ik gebruik ook vaak rassen zoals 'Ruby Giant' en 'Barr's Purple' en meng ze lekker door elkaar. Het resultaat is een palet aan lila, violette en purperen kleuren met ook nog een kleine bloeispreiding van een enkele week extra. Ik pas ze toe in gazons, aan de rand van heestervakken, onder heggen en lichte struikvegetatie en in vaste planten borders. Plant er vooral veel, kijk niet op een honderdtal bolletjes, duur zijn ze niet voor wat ze je in het vroegste voorjaar ervoor teruggeven!